Güneş enerjisi sistemlerinin verimliliğini doğru bir şekilde analiz edebilmek için, ışınım verilerinin eksiksiz ve doğru ölçülmesi gerekir. Bu noktada en çok karşılaşılan iki ölçüm türü vardır: Global Yatay Işınım (GHI) ve Dizi Düzlemindeki Işınım (POA). Bu her iki ışınım türü Termopil Piranometre ile ölçebilirsiniz. SEVEN Class A 3S-TP-MB-A Termopil Piranometre son teknoloji ile donatılmış yapısı ile iki tür ışınım içinde yüksek doğrulukta ölçümleri vermektedir.
Peki, güneş santralleri için bu iki ölçümden hangisi daha kritik? Bu sorunun yanıtı, sistem tasarımı ve performans değerlendirme sürecinde neyi ölçmek istediğinize göre değişir.
GHI ve POA Nedir?
GHI (Global Horizontal Irradiance):
- Yatay düzleme gelen toplam güneş ışınımıdır.
- Direkt (güneşten gelen) + difüz (atmosferden saçılan) ışınımı içerir.
- Özellikle meteorolojik değerlendirmelerde ve uzun vadeli üretim tahminlerinde kullanılır.
POA (Plane of Array Irradiance):
- Panel eğimi ve yönelimi (azimut) dikkate alınır.
- Güneş panelinin “gerçekten aldığı” ışınımdır.
- Bu ölçüm, panellerin gerçek performansını yansıtır ve performans takibi için idealdir.
GES Performans Analizinde Hangi Işınım Türü Daha Önemli?
- POA daha önemlidir. Çünkü;
- PR (Performans Oranı) hesabında POA kullanılır. GHI Kullanılmaz.
- Panelin üreteceği enerji, doğrudan POA ile orantılıdır.
- POA, sistemin konumlandırılmasına göre değiştiği için, GHI tek başına yeterli bilgi vermez.
- Örneğin, aynı GHI değerine sahip biri güneye, biri doğuya bakan iki farklı sistem farklı POA değerlerine ve dolayısıyla farklı üretim performanslarına sahip olabilir.
Neden GES’lerde GHI ve POA Aynı anda Ölçülür?
Sahalar da, hem GHI hem de POA için ayrı ayrı piranometre kullanılmalıdır. Nedeni, sistem performansını doğru ve güvenilir şekilde izleyebilmek ve farklı değerlendirme amaçlarına hizmet eden verileri ayrı ayrı toplayabilmektir.
1. GHI Ölçümünün Amacı:
- Kaynak potansiyelini izler: GHI, bulunduğunuz konuma gelen toplam yatay ışınımı gösterir. Geniş alanlara yayılan projeler için ilk ön analizde hızlı bir referans sağlar. Bu, bölgenin güneş potansiyelinin uzun vadeli izlenmesi için önemlidir.
- Simülasyon ve tahminlerle karşılaştırma: Proje öncesi PVsyst veya benzeri yazılımlarda kullanılan TMY (Typical Meteorological Year) verileri genelde GHI bazlıdır. Ölçülen GHI, bu verilerle karşılaştırılır.
- Kabul testleri ve yatırımcı denetimleri için referans veri sağlar. Çünkü bu veriler meteorolojik verilerdir. Meteorolojik verilerde GHI verileridir.
- Gerçek zamanlı GHI verisi, üretim tahmin algoritmalarına girdi olarak kullanılabilir.
2. POA Ölçümünün Amacı:
- Gerçek performansın değerlendirilmesi için şarttır.
- Güneş panelinin aldığı ışınım, POA’dır. PR (Performans Oranı), verim, kayıplar vb. hesaplar doğrudan POA üzerinden yapılır.
- POA, panelin yönüne ve eğimine özgüdür. Bu ışınım türünün ölçülmesi doğruluk ve sahadaki özel koşullar açısından çok daha iyidir.
- Kirlenme (soiling), panel eğimi, gölgelenme gibi saha etkileri POA ölçümünü doğrudan etkiler.
GHI vs. POA Piranometresi Karşılaştırma Tablosu
Özellik / Amaç | GHI Piranometresi | POA Piranometresi |
Ölçülen Işınım Tipi | Global Horizontal Irradiance (GHI) | Plane of Array Irradiance (POA) |
Montaj Yüzeyi | Yatay düzlem | Panel yüzeyine paralel (modül eğiminde) |
Panel Yöneliminden Etkilenir mi? | Hayır | Evet |
Sistem Performans Hesaplarında Kullanım | Dolaylı | Doğrudan (PR hesabı) |
Simülasyon ve TMY Veri Karşılaştırması | Evet | Hayır |
Saha Koşullarını Yansıtma | Genel ışınım durumu | Gerçek panel şartlarını (gölge, kir vs.) |
Yatırımcı/Kabul Raporlarında Kullanım | Kaynak veri, iklimsel analiz | Performans analizi ve doğrulama |
Sonuç olarak, güneş enerjisi sistemlerinde hem ön fizibilite hem de sürekli performans takibi için GHI ölçümleri hâlâ temel bir referans verisidir. Özellikle güvenilir ve kalibre edilmiş sensörlerle yapılan GHI ölçümleri, panel yüzeyine gelen ışınımla ilgili genel eğilimleri göstererek, üretim analizlerinde sağlam bir temel oluşturur. POA ölçümleri ise PV panel yüzeyine gelen gerçek ışınımı ölçtüğü için performans takibinde tercih edilir. Ancak POA ölçümünü doğru yapabilmek için panel düzlemiyle tam hizalanmış hassas sensörler gerekir.
3S-TP-MB-A Termopil Piranometre, bu alanda her iki ışınım türü için de tercih edilecek en doğru sensörlerden biridir. Yüksek doğruluğu, dayanıklılığı ve Modbus uyumlu veri çıkışı sayesinde hem yatırımcılar hem de mühendisler için güvenilir bir çözümdür. Daha fazla bilgi için Seven Sensor Ürünleri sayfasını ziyaret edebilirsiniz.