Güneşlenme açısından dünyanın en verimli bölgeleri çöller olsa da, bu bölgeler aynı zamanda yoğun toz barındırır. Toz; kuş pislikleri, su lekeleri ve havada asılı duran ya da yüzeye çöken görünür/görünmez katı parçacıklardan oluşur.
Güneş panellerinin yüzeyinde biriken toz, güneş ışınımının bir kısmının panele ulaşmasını engeller. Bu durum, foton soğurulmasını azaltır ve doğrudan PV sisteminin veriminde düşüşe neden olur. Araştırmalar, paneller 6 ay boyunca temizlenmeden bırakıldığında, güç çıkışının yaklaşık %50 oranında düştüğünü göstermiştir. Bu da doğrudan enerji üretimi ve gelir kaybı anlamına gelir. Bu nedenle güneş paneli temizliği ihmal edilmemesi gereken bir konudur.
Doğru Temizlik Yöntemi Nasıl Seçilir?
Panelleri temizleme yöntemi aşağıdaki faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir:
- Panel tipi
- Kurulum eğim açısı
- Panel dizileri arasındaki mesafe
- Suya erişim durumu
Güneş Paneli Temizleme Yöntemleri
1. Manuel Temizlik: Daha küçük ölçekli sistemler ve çatı üzeri uygulamalarda tercih edilir.
2. Yarı Otomatik Temizlik: Daha büyük sistemlerde, döner fırçalarla donatılmış traktörler kullanılarak yapılır.
3. Tam Otomatik (Robotik) Temizlik: Sermaye maliyeti en yüksek olan yöntemdir. Ancak, çok büyük kurulumlar hariç manuel iş gücüne ihtiyaç duyulmaz.
Paneller Ne Zaman Temizlenmeli?
Temizlik maliyetli bir iştir, özellikle de büyük güneş santrallerinde.
Bu yüzden temizlik işleminin doğru zamanda yapılması gerekir.
Panellerin tam olarak ne zaman temizlenmesi gerektiğini öngörmek zordur. İşte bu soruna çözüm sunmak üzere geliştirilen Seven Toz Sensörü, kirlenme oranını sürekli izleyerek panellerin doğru zamanda temizlenmesini sağlar.
Sistemimiz, IEC 61724-1 standardına uygun olarak tasarlanmıştır. Yapı şu şekildedir:
- Biri manuel veya otomatik olarak düzenli şekilde temizlenen, diğeri ise panellerle aynı koşullarda kirlenmeye bırakılan iki adet SEVEN ışınım sensörü kullanılır. Her iki sensör, aynı konumda güneşten gelen ışınımı (W/m²) algılar. Toplanan veriler, RS485 Modbus RTU kablosu aracılığıyla PLC’ye aktarılır. PLC, iki sensörden gelen veriler arasındaki farkı anlık olarak hesaplar ve bu veriler üzerinden günlük ortalama Kirlenme Oranı’nı (Soiling Ratio) belirler.
- İki sensör arasındaki kirlenme oranı hesaplandığında ve bu oran belirlenen eşik değere ulaştığında, kırmızı LED yanarak kullanıcıyı panellerin temizlenmesi gerektiği konusunda uyarır. Aksi durumda yeşil LED aktif olur. Uyarı ışığı, PLC ekranında aşağıdaki şekilde görüntülenir.
Her bir sensör, Almanya’daki Fraunhofer ISE Enstitüsü tarafından kalibre edilmiş bir referans hücre kullanılarak doğal güneş ışığı altında test edilir.