Güneş enerjisi sistemlerinin performans analizi, izlenmesi ve optimizasyonu için piranometreler kritik öneme sahiptir. Bu cihazlar, güneşten gelen küresel güneş ışınımını (GHI) ölçerek, özellikle fotovoltaik (PV) santrallerde doğru enerji üretimi tahmini yapılmasına yardımcı olur. Peki, ISO 9060 ve IEC 61724-1 standartlarına göre piranometre sınıfları nelerdir? Bu yazımızda, Class A, B ve C piranometrelerin teknik farklarını ve seçim kriterlerini detaylıca inceleyeceğiz.
Piranometre Nedir?
Piranometre, genellikle GES sahalarında yatay düzlemde güneşten gelen toplam ışınımı (doğrudan ve difüz) ölçmek için kullanılan bir sensördür. SEVEN Sensor Solution 3S-TP-MB-A Termopil Piranometresi ISO9060:2018 ve IEC61724:2021’e göre de A Class sensördür. 3S-TP-MB-A Termopil Piranometre, Güneş enerjisi santralleri, meteoroloji istasyonları ve akademik araştırmalar gibi birçok alanda kullanılır.
ISO 9060:2018 Standardı Nedir?
ISO 9060:2018, güneş ışınımı ölçüm ekipmanlarının sınıflandırılmasını ve teknik gerekliliklerini belirleyen uluslararası bir standarttır. Bu standart, piranometreleri aşağıdaki gibi üç ana sınıfa ayırır:
- Class A (Hassas Sınıf): Eski adlandırmayla “Secondary Standard”, Örneğin 3S-TP-MB-A
- Class B (Orta Sınıf): Eski adıyla “First Class”, Örneğin 3S-TP-MB-B
- Class C (Temel Sınıf): Eski adıyla “Second Class”, Örneğin 3S-TP-MB-C
ISO9060:2018’ e göre Piranometre Sınıflarının Karşılaştırması
“Table 1 – Pyranometer Classification List” ISO9060:2018 standardında bulunmaktadır. Tabloda herhangi bir değişiklik yapılmadan doğrudan kullanılmıştır.
Yukarıdaki “name of the class” kısmında yer alan terimlerin teknik olarak açıklamaları için “ ISO 9060:2018 Standardına Göre Piranometre Teknik Özellikleri “makalemize göz atabilirsiniz.
ISO9060:2018’e göre SEVEN Sensor Solution tarafından üretilen, Class A 3S-TP-MB-A Termopil Piranometremizin teknik özellikleri ve daha fazlası için datasheet ve kullanıcı kılavuzunu okuyabilirsiniz. Ayrıca SEVEN Sensor Solution’da Class B 3S-TP-MB-B ve Class C 3S-TP-MB-C Termopil Piranometre modelleri de mevcuttur.
IEC 61724-1 Standardı ile Uyum
IEC 61724-1, güneş enerjisi santrallerinde performans izleme sistemleri için kullanılan cihazları ve gereksinimleri düzenler. Bu standart, piranometrelerin hangi sınıflarda olması gerektiğini, santralin izleme seviyesine göre belirler:
Bu uyumluluk sayesinde, yatırımcılar ve mühendisler doğru cihaz seçimiyle sistem verimliliğini maksimize edebilir.
“Table 4 – Irradiance sensor requirements” IEC61724-1:2021 standardında bulunmaktadır. Tabloda herhangi bir değişiklik yapılmadan doğrudan kullanılmıştır.
Seven Sensor Solution, IEC 61724-1:2021 ve ISO 9060:2018 standartlarına uygun, yüksek doğruluklu SEVEN 3S-TP-MB-A Termopil Piranometre ve tüm meteorolojik Sensör çözümleri sunmaktadır.
Piranometre Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?
Piranometreler, ISO 9060 standardına göre performans kriterlerine göre:
- Class A (Secondary Standard): En yüksek doğruluğa sahip piranometrelerdir. Araştırma, kalibrasyon laboratuvarları veya IEC 61724-1’e göre Sınıf A izleme sistemlerinde kullanılır. Örnek Class A Piranometre modeli SEVEN 3S-TP-MB-A.
- Class B (First Class): Orta seviyede doğruluk sunar. Ticari güneş enerjisi santralleri ve saha izleme uygulamaları için uygundur. Örnek Class B Piranometre modeli SEVEN 3S-TP-MB-B.
- Class C (Second Class): Temel seviyedeki ölçümler için geliştirilmiştir. Eğitim, genel gözlem veya düşük hassasiyetli uygulamalarda tercih edilir. Örnek Class C Piranometre modeli SEVEN 3S-TP-MB-C.
Seçim yaparken, kullanım amacınızın gerektirdiği ölçüm doğruluğu, çevresel koşullar ve bütçe dikkate alınmalıdır. Özellikle performans izleme, yatırım geri dönüşü hesaplaması veya arıza tespiti gibi kritik görevlerde Class A cihazlar tercih edilmelidir.
Class A, B ve C piranometreler; hassasiyet, tepki süresi, dayanıklılık ve maliyet açısından farklılık gösterir. Doğru seçim, hem anlık performans hem de uzun vadeli üretim ve finansal analizler için veri kalitesini belirler. Bu nedenle, cihaz seçiminde fiyatın yanı sıra standart uyumu ve uzun vadeli veri kalitesi de dikkate alınmalıdır.
Türkiye’de ilk ve tek Termopil Piranometre üretici olan SEVEN Sensor Solution, ISO6090:2018 ve IEC61724-1:2021’e uygun olarak sensor üretimi yapmaktadır. Sahanıza uygun Termopil Piranometre çözümleri için SEVEN Sensor Solution ile iletişime geçebilirsiniz.
SSS – Sıkça Sorulan Sorular
1. Piranometre sınıfları nelerdir ve ISO 9060 standardına göre nasıl belirlenir?
ISO 9060 standardı, piranometreleri performans kriterlerine göre üç ana sınıfa ayırır: Sınıf A (Secondary Standard), Sınıf B (First Class) ve Sınıf C (Second Class). Bu sınıflandırma; doğruluk, doğrusal cevap, yönsel tepki, sıcaklık tepkisi ve kararlılık gibi ölçüm performanslarına dayanır. En yüksek hassasiyet ve doğruluğa sahip cihazlar Class A olarak tanımlanır. Piranometre standartlarına ve sınıflarına uygun örnek modelleri; SEVEN 3S-TP-MB-A, SEVEN 3S-TP-MB-B, SEVEN 3S-TP-MB-C.
2. IEC 61724-1 standardı, güneş enerjisi izleme sistemlerinde hangi sınıf piranometreleri önerir?
IEC 61724-1 standardı, fotovoltaik (PV) sistemlerin performans izlenmesi için sistemleri Sınıf A ve B olarak ayırır. Sınıf A sistemlerde genellikle Class A piranometreler, Sınıf B sistemlerde ise minimum Class B piranometreler kullanılması tavsiye edilir.
3. Bir piranometrenin sınıfı sistem performansını ne şekilde etkiler?
Piranometre sınıfı, ölçüm doğruluğunu doğrudan etkiler. Daha yüksek sınıf piranometre, daha doğru ve güvenilir ölçüm sağlar.